Nieuws
01 januari
Het Blauwe Bolwerk: blok voor blok weer opgebouwd
In Zierikzee staat het Blauwe Bolwerk, een restant van een historische wal uit 1621, er weer stevig bij. Die wal moest Zierikzee beschermen tegen aanvallen vanaf het water door de Spanjaarden. Het bolwerk is een brede gemetselde muur van ongeveer zeven meter hoog en zestig meter lang. De buitenwand bestaat uit blauw hardsteen. De coördinator van het ROP nam er een kijkje tijdens de restauratie in 2020.
Opleidingsproject
De restauratie van de historische wal werd door aannemingsbedrijf Leenhouts uit Oostburg uitgevoerd als opleidingsproject (ROP) in opdracht van de gemeente Zierikzee. Erfgoed Zeeland faciliteert al jaren het ROP Zeeland met een werkplek voor de coördinator van de opleidingsprojecten in onze provincie. Jonge bouwvakkers krijgen zo de kans om het vak van ervaren collega’s te leren, zodat het restauratievak niet verloren gaat.
Leenhouts startte half februari 2020 met het indrukwekkende bouwproject. Eerst werd het Blauwe Bolwerk steen voor steen ontmanteld, elk blok genummerd en de positie ervan in de wal zorgvuldig in kaart gebracht. Daarna werden de blokken schoongemaakt en per blok werd bekeken of zij teruggeplaatst konden worden en zo nodig hersteld.
Van de grote blokken, die niet in hun geheel teruggeplaatst konden worden, werden kleinere blokken gemaakt. Dit om zoveel mogelijk originele blokken terug te kunnen plaatsen. Zo konden ongeveer driekwart van de blokken in de wal teruggezet worden. Voor de blokken die echt als verloren moesten worden beschouwd, zijn er nieuwe blokken in de plaats gekomen uit de groeve De Gore in Wallonië in België.
Coördinator bezoekt bouwplaats
“De eerste keer dat ik op dit ROP-project kwam, was ik zo blij: ik zag circa zeven mensen aan het werk en het waren bijna allemaal (oud-)leerlingen. Op deze leerling-bouwplaats werken twee gediplomeerde mbo 3-leerlingen timmeren, één mbo 2-leerling timmeren, één medewerker metselen in interne opleiding (diploma mbo 2 timmeren), één mbo 4-professional restauratie metselen en één mbo 4-stagiair bouwkunde.
Alle leerlingen vinden het een speciaal project met werkzaamheden die niet meer zo vaak voor zullen komen. Het ontmantelen van de wal om de blokken goed te kunnen inspecteren, vervolgens de blokken schoonmaken, nummeren en op de grond uitleggen. Voor de blokken die niet meer te herstellen waren, kwamen er nieuwe uit België. Voor de leerlingen was het een geluk bij een ongeluk dat de landsgrenzen gesloten werden vanwege Covid-19; de Belgische steenhouwers konden de grens niet meer over om de oude en nieuwe blokken te bewerken. Het leerbedrijf ging in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en samen besloten zij om een deskundige van het RCE naar het project in Zierikzee te laten komen voor een spoedcursus natuursteenbewerking met vlakke- en puntbeitel. Zo hadden de leerlingen toch maar weer een nieuwe vaardigheid bijgeleerd.
Na een poos zag je, na het terugplaatsen van de blokken, de verschillen in bewerking van het natuursteen. De een werkt wat fijner en de andere wat grover met de beitel. Dit is wat dit werk zo mooi maakt, het is handwerk, niet alles hoeft er hetzelfde uit te zien. Voor de leerlingen was het een bijzonder en heel leerzaam project.”