Verslag Contact- en Inspiratiedag 2021 | Verdrag van Faro

Verdrag van Faro

Nederland is op weg naar ondertekening van het Verdrag van Faro. Dat is een kaderconventie van de leden van de Raad van Europa, die oproept tot samenwerking, dialoog en maatschappelijke betrokkenheid rondom erfgoed. Het doel is democratisering: aan vrijwilligers en inwoners alle ruimte geven om mee te beslissen over wat waardevol is, hoe dat te behouden en door wie. Maar ook: erfgoed als middel om maatschappelijke doelen te realiseren.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzoekt hoe burgerinitiatief en -participatie vanzelfsprekend onderdeel van de erfgoedpraktijk kunnen zijn. De uitkomsten worden opgenomen in een advies aan de minister van OC&W over ratificatie van het verdrag. Op verzoek van de Tweede Kamer brengt de minister de consequenties in beeld.

Interactief

Michaëla Hansen en Frans Soeterbroek namen de aanwezigen mee in het Verdrag van Faro en wat het kan betekenen als je vol inzet op het toepassen van democratisering van erfgoed.

In drie gelijktijdige workshops gingen we een stap dieper.

• Met Riemer Knoop bekeken we hoe een Zeeuwse ArcheoHotspot er uit zou kunnen zien als je vertrekt vanuit Faro-principes.
• Met Gerard van Keken zagen we hoe de voorbereiding op Zeeland 700 van onderop tot stand komt en onderzochten we hoe Faro-principes helpen om de voorbereiding en programmering verder vorm te geven.
• Gregory Vercauteren en Greet Melis lieten ons kennismaken met de praktijk in Vlaanderen, waar al jaren het verdrag van Faro toegepast wordt.

In een gezamenlijke slotdiscussie werden er conclusies getrokken: wat zijn passende stappen voor Zeeland? Hoe gaan we verder? Wie gaat er aan de slag, en met wat?

Sfeerimpressie

Over de sprekers

• Michaëla Hanssen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed,
  programmamanager Faro, cultureelerfgoed.nl
• Frans Soeterbroek, Adviesbureau voor bestuur, beleid en organisatie in de publieke sector,
  deed onderzoek naar de betekenis van participatie voor de erfgoed sector, deruimtemaker.nl
• Riemer Knoop, Adviesbureau voor erfgoedbeleid en -strategie, oud-lector erfgoed Reinwardt Academie, voorzitter van landelijke Stichting ArcheoHotspots, gordion.nl, archeohotspots.nl
• Gerard van Keken, Merkwaardige identiteit,
  wil van betekenis en (meer-)waarde zijn, grondig, doordacht, innovatief en resultaatgericht, trekt mee aan de organisatie van Zeeland 700, merkwaardigeidentiteit.nl
• Gregory Vercauteren, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw,
  sectorcoördinator erfgoedcellen en coördinator sectornetwerking, faro.be
• Greet Melis, Comeet Erfgoedcel Meetjesland,
  beleidsmedewerker, comeet.be

Conclusies

1. Implementeren van het Verdrag van Faro betekent: als erfgoedwereld de vrijwilligers en lokale bewoners structureel opzoeken, aan tafel uitnodigen en mee laten denken en beslissen. Dat zal de praktijk veranderen. De stem van de expert blijft belangrijk, maar is niet de enige stem die telt.
2. Een vraag is hoe de erfgoedwereld de lokale inwoners kan bereiken. Voor een deel zit dat in de manier waarop: niet als een koekoeksklok af en toe vragen wat mensen vinden en dan weer de deur dicht doen.
3. De oproep is: ga in gesprek over wat mensen zelf willen doen. Geef hen ruimte om daar uitvoering aan te geven. Maak dat makkelijker.
4. Overheden kunnen experimenteren met een ‘right to challenge’ model. Kijk bijvoorbeeld naar de Wet maatschappelijke ondersteuning waar dat uitdaagrecht al is opgenomen.
5. De erfgoedwereld kan niet zonder de ideeën en daadkracht van vrijwilligers en buurtbewoners. Vrijwilligerswerk is ook kwetsbaar en heeft last van belemmeringen in de systeemwereld.
6. De Rijksdienst ziet een rol voor de erfgoedhuizen: in het ondersteunen van inwoners die iets willen met erfgoed, in het uitwisselen van ervaringen, in het leggen van verbindingen met andere domeinen.
7. Erfgoed Zeeland zal graag die rol verder uitbouwen en daarover in gesprek gaan met de Zeeuwse overheden en de vrijwilligers.

Delen