50% meer bezoekers in 2022 maar kopzorgen van Zeeuwse musea nog niet voorbij

Inventarisatie over 2022

Uit een recente inventarisatie van Erfgoed Zeeland blijkt dat de bezoekcijfers het afgelopen jaar met de helft zijn toegenomen ten opzichte van het tweede coronajaar 2021. Dat is ook niet zo vreemd, omdat de musea in 2021 maar liefst 24 weken gesloten waren. Het kan dus bijna niet anders dan dat er het afgelopen jaar hogere cijfers zijn gehaald. De musea hebben over het algemeen goede zomermaanden met redelijk hoge bezoekersaantallen gehad.

Aantallen nog niet terug op oude niveau

Toch is er geen reden tot juichen bij de musea. Als de cijfers van 2022 vergeleken worden met 2019, het laatste ‘normale’ jaar, dan is er een bezoekersdaling van 15% te zien. In 2019 hebben er nog 583.716 mensen een museum in Zeeland bezocht. Dat aantal is bij lange na niet gehaald in 2022. Opmerkelijk is dat er maar vijf musea zijn die hun aantal bezoekers uit 2019 konden overtreffen. Dat zijn: Bevrijdingsmuseum Zeeland (van 28.015 in 2019 naar 29.500 in 2022), Marie Tak van Poortvliet Museum (8.200 in 2019, 12.191 in 2022), Museumboerderij Goemanszorg (3.716 bezoekers in 2019, 4.698 in 2022), OosterscheldeMuseum (van 2.200 naar 2.825) en Trekkermuseum (van 1.465 naar 1.901 bezoekers). Bij de andere musea is het aantal ongeveer gelijk gebleven of gedaald.

Energiecrisis leidt tot kopzorgen bij musea

Na twee magere coronajaren hebben de musea wel een opsteker kunnen gebruiken. Investeringsplannen zijn uitgesteld en er zijn steunpakketten nodig geweest om bij velen het hoofd boven water te houden. Nu is het de energierekening die voor slapeloze nachten zorgt. Musea bevinden zich vaak in historische panden met hoge energielasten. De meerderheid voorziet voor 2023 een moeilijke financiële situatie. Er worden duurzaamheidsmaatregelen genomen zoals het plaatsen van zonnepanelen waar dat kan, isolatie van het gebouw, kieren dichten, cv-ketels vervangen, ledverlichting en de thermostaat omlaag. Musea kunnen hun verwarming niet helemaal uitzetten, want dat zou ernstige schade aan gebouw en collectie toebrengen.

Voor sommige zijn zelfs die maatregelen ontoereikend en moet er drastischer worden ingegrepen. Museum Veere is een van de musea in Zeeland die hard geraakt wordt door de energiecrisis. Vooral de locatie Stadhuis verbruikt veel energie. Daarop is besloten om van december tot en met maart alleen de Schotse Huizen te openen. “Een maatregel die we liever niet nemen, maar we kunnen niet anders”, aldus directeur Veronica Frenks. “Onze energiekosten zijn verdubbeld. De penningmeester wilde zelfs beide locaties sluiten. Alleen met extra steun van de gemeente kunnen we op beide locaties open.”

Compensatie deel energielasten

In deze uitzonderlijke tijden hebben musea het moeilijk. Ze missen inkomsten en de vaste lasten stijgen. Veel musea teren flink in op hun reserves en houden dat niet lang vol.

De toezegging van het kabinet dat culturele instellingen in 2023 kunnen rekenen op gedeeltelijke financiële compensatie voor de hoge energielasten is positief. Belangrijk is dat de noodsteun terecht komt bij degene die het momenteel het hardst nodig hebben om voor de toekomst overeind te blijven.

Zeeland telt vijftig prachtige musea. Samen vertellen ze verhalen die verwonderen, verbazen en ontroeren, ook in deze uitzonderlijke periode. Musea vertellen ons verhalen uit het verleden, verbinden dat met het nu en bieden perspectief op de toekomst.

Delen