Kennisbank digitalisering

Netwerk digitaal erfgoed: hulp bij digitalisering

Het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) ondersteunt erfgoedinstellingen bij de zorg voor digitaal erfgoed. Het gaat erom dat digitaal erfgoed houdbaar, bruikbaar en zichtbaar is, nu en in de toekomst. De missie en de visie van het NDE zijn gebaseerd op de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. Het NDE ontwikkelt daar samen met erfgoedinstellingen voorzieningen en diensten voor.

Hieronder vind je tips voor het starten met digitaliseren en verwijzingen naar handige informatie.

Het begint met inzicht

• Het Spoorboekje Digitalisering Erfgoedcollecties is een digitale handleiding voor collectiebeherende instellingen met advies over het digitaliseren van erfgoedcollecties.

• Doe de Zelfscan Digitaal Erfgoed en zie hoe jouw organisatie er voor staat op het gebied van houdbaarheid, bruikbaarheid en zichtbaarheid van je digitale collectie.

• Je kunt vervolgens met behulp van de Informatieplanner een informatieplan opstellen. Zo kun je de missie en visie koppelen aan je werkwijze van digitaliseren. Dit plan is ook handig als je subsidie gaat aanvragen!

Onderstaande pagina's vertellen je hoe je kunt starten met digitaliseren van je collectie:

• Van chaos naar maatwerk: Hoe bereid ik me voor op digitaliseren? - Podiumkunst.net

• Starten met digitaliseren en collectieregistratie - Erfgoed Platform Overijssel

Linked Open Data en Terminologiebronnen

Linked Open Data is een manier om collectiegegevens online te publiceren zodat ze beter vindbaar en (her)bruikbaar zijn. Je kunt het vergelijken met #hashtags. Wanneer je een hashtag gebruikt, is daarmee jouw bijdrage gekoppeld aan alle andere bijdragen met dezelfde hashtag. Je werkt met Linked Open Data als je gestandaardiseerde termen gebruikt. Daarmee koppel je jouw collectiestukken aan andere collecties. Terminologiebronnen zijn dan ook een belangrijk onderdeel van Linked Open Data.

• Met behulp van het Termennetwerk zijn alle beschikbare termenlijsten doorzoekbaar.

• Als je termenlijsten wilt opschonen, kun je hiervoor de handleiding gebruiken die het NDE en het Zuiderzeemuseum ontwikkelden. Het programma dat je hiervoor gebruikt, is Open Refine.

• Bekijk hoe de provincie Limburg breed samenwerkt in het programma Linked Open Limburg.

Cursussen en handleidingen

• Eerste hulp bij digitaal archiveren voor particulieren is een handleiding met adviezen voor particulieren en kleine organisaties die digitale bestanden duurzaam willen opslaan.

• De Erfgoedkit is een verzameling tools voor het beheren van digitaal erfgoed. Je kunt de tools filteren op de thema’s houdbaar, bruikbaar en zichtbaar.

Digitalisering en wetgeving

• Auteursrechten: op de website van DEN vind je meer informatie over auteursrechten en een handige beslisboom (zie regeljerechten.nl). Het Netwerk Digitaal Erfgoed organiseerde in 2020 twee kennissessies over auteursrecht. Bekijk ze hier terug. Museumfederatie Fryslân stelde een handig overzicht samen van informatie over auteursrechten en open data en ook een  Snelcursus auteursrecht en online publiceren: Wat mag ik wel en niet doen?

• Creative Commons: door middel van zes standaardlicenties biedt Creative Commons creatieve makers de vrijheid om flexibel met auteursrecht om te gaan.

• AVG: voor musea en andere erfgoedinstellingen ontwikkelde Erfgoedhuis Zuid-Holland de handleiding Succesvol beheer van privacy- en informatievoorschriften in kleine musea. De toepassing van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) voor erfgoedinstellingen. 

Fondsenwerving

Digitalisering van collecties kost geld. Er zijn fondsen waarbij je een subsidie kunt aanvragen hiervoor. Het helpt als je een plan hebt waarin staat wat je gaat doen, hoe en wat het kost. Gebruik hiervoor de Informatieplanner en Zelfscan (zie hierboven).

Aan welke fondsen kun je denken?  

• Overzicht van zowel landelijke als lokale fondsen en subsidies

• De subsidiewijzer van DEN

• Financiering door Metamorfose

Nog enkele tips

• Er komt veel kijken bij de digitalisering van collecties. Gelukkig hoef je niet zelf het wiel uit te vinden. Ga eens luisteren bij lokale organisaties zoals musea of historische verenigingen hoe zij zijn begonnen. Ze kunnen je waarschijnlijk waardevolle tips geven.

• Houd het cursusaanbod van Erfgoed Zeeland in de gaten voor handige workshops en cursussen. Check regelmatig onze agenda en schrijf je in voor de nieuwsbrief.

• Kijk eens op de website van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Het netwerk organiseert regelmatig bijeenkomsten waarbij tips en adviezen worden gegeven. Je kunt onderdeel worden van hun netwerk door het manifest te ondertekenen.

Informatieve video's

De kracht van Linked Data

Starten met crowdsourcing

Delen