Duurzame Monumenten Zeeland

Subsidie Innovatie Aanpakken

Onder het programma Innovatieve Aanpakken van de VNG ontving Duurzame Monumenten Zeeland ruim € 313.000 subsidie om een extra impuls te geven aan de verduurzaming van de particuliere monumentale woningvoorraad in Zeeland. Het programma werd in 2016 landelijk opgezet om een impuls te geven aan de energietransitie.

De ervaringen van de projecten binnen het programma Innovatieve Aanpakken 2016–2019 bieden ingrediënten voor de richting en keuzes die gemeenten kunnen maken in de lokale aanpak van de energietransitie. In het tweedelige eindrapport, te vinden op de website van de VNG, worden de leerervaringen en tips gepresenteerd.

Duurzame Monumenten Zeeland

Het project Duurzame Monumenten Zeeland had als doel om met proactieve informatie en acties onzekerheden weg te nemen en monumenteneigenaren te helpen bij het verduurzamen van hun woning. Het project heeft zo bijgedragen aan de doelstelling van het Zeeuws Energieakkoord: een energieneutrale particuliere woningvoorraad in 2045. De urgentie om monumenten te verduurzamen is groot: het energieverbruik is hoog en de eisen qua comfort, gebruik en onderhoud zijn bijzonder. Voor eigenaren is het vaak nog onduidelijk welke maatregelen zij kunnen nemen.

Activiteiten fase 1 en 2

Duurzame Monumenten Zeeland is vanaf 2017 gestart met een pilot in drie gemeenten: Middelburg, Veere en Zierikzee. In deze drie gemeenten staan relatief veel monumenten die als woonhuis gebruikt worden. Om de monumenten duurzamer te maken zijn in 2017-2018 diverse initiatieven ontwikkeld:

• Monumentenpaspoort
  Medewerkers van de Zeeuwse Monumentenwacht zijn opgeleid tot duurzaamheidsdeskundigen. Zij kunnen nu voor elk monument een zogenaamd monumentenpaspoort opstellen. In zo’n paspoort staan de, voor dat monument specifieke, energiebesparende en comfort-verhogende maatregelen. Inmiddels zijn er al ruim 200 van deze paspoorten opgesteld en diverse eigenaren hebben vervolgens een of meerdere verduurzamingsmaatregelen getroffen.
• Informatiebijeenkomsten
  Er zijn diverse informatiebijeenkomsten en cursussen georganiseerd om eigenaren van monumenten te informeren over mogelijkheden van energiebesparing.
• Warmtefoto’s
  Er zijn in de pilotgemeenten 1.100 warmtefoto’s gemaakt van voorgevels van monumenten. Aan de hand van deze foto’s krijgen eigenaren inzicht in de warmtelekken van hun pand.
• Flitsvergunningen
  Er zijn voor bepaalde duurzaamheidsmaatregelen flitsvergunningen ontwikkeld. Zo kan een monumenteneigenaar in Middelburg nu op eenvoudige manier een vergunning aanvragen voor zonnepanelen. Als de panelen voldoen aan de regels, dan wordt de vergunning snel verleend, en hoeven er geen leges betaald te worden. Eenzelfde flitsvergunning is in ontwikkeling voor isolerend glas voor monumenten.
• Postcodestroomprojecten
  Er zijn meerdere postcodestroomprojecten opgestart. De meeste monumentenpanden hebben geen geschikt dakvlak voor zonnepanelen. Daarom zijn deze projecten ontwikkeld waarbij huiseigenaren samen, onder gunstige voorwaarden, toch gebruik kunnen maken van zonnepanelen die elders liggen.

Activiteiten fase 3

In fase 3 gingen de activiteiten uit fase 1 en 2 door. Ook is er in 2019 gekeken hoe deze activiteiten geïmplementeerd konden worden in andere Zeeuwse gemeenten. Er werden ook nieuwe activiteiten opgestart:

• Blowerdoortest
  Een proef met een ‘blowerdoortest’. Door letterlijk lucht te blazen door een monument waarvan de buitendeuren dicht zijn, kun je vaststellen hoe het zit met kierdichting en ventilatie.
• Warmtefoto’s daken
  Naast warmtefoto’s van voorgevels zijn er met een drone warmtefoto’s van daken gemaakt.
• Informatieloket energiebesparing monumenten
  Voor alle vragen op het gebied van energiebesparing voor monumenten komt een apart loket. Dit wordt ondergebracht bij Erfgoed Zeeland en zal ook digitaal te raadplegen zijn.
• Duurzaam monumentenplatform
  Er is onderzoek gedaan naar de meerwaarde van een nieuw Zeeuws platform voor eigenaren en bewoners van monumenten om mee te denken en ideeën. 

Partners Project Duurzame Monumenten

Bouwgroep Peters, Gemeenten Middelburg, Schouwen-Duiveland en Veere, Glashandel Melieste, HZ University of Applied Sciences, Leenhouts aannemersbedrijf, Saman Groep, Erfgoed Zeeland, Schulting Makelaars.